Mai ve Siyah Karakteri Ahmet Cemil ile Serveti Fünun Sanatçıları Arasındaki Benzerlikler
- Ahmet Cemil karamsar, içe kapanık, hayalperest ve kırılgan bir kişiliğe sahiptir. Servet-i Fünun sanatçıları da genel olarak böyle bir kişiliğe sahiptirler. İstibdat döneminde basın üzerindeki büyük sansür sanatçıları umutsuzluğa sevk etmiştir. Bu yüzden Serveti Fünun sanatçılarına yalnızlık, yılgınlık, hüzün, karamsarlık ve kaçıp kurtulma isteği gibi duygular hakim olmuştur.
- Serveti Fünun sanatçıları, Batılı söyleyiş tarzlarının etkisiyle yeni tamlama ve kelimeler kullanmak istemişler bu yüzden de kullanılmayan eski sözcükleri sözlüklerden çıkarıp şiire getirmişlerdir. Ahmet Cemil de Osmanlı Türkçesi’ni dar bulmuş, yeni kelimeler gerektiğini düşünerek eski kelimelerin bulunduğu lügat kitabını(sözlüğü) karıştırmıştı.
- Ahmet Cemil, yabancı dil bilen bir kişidir ve babasını kaybettikten sonra ilk zamanlarda yabancı eserleri tercüme etmekle uğraşmıştır. Servet-i Fünun yazar ve şairlerinin hemen hepsi de yüksek tahsil görmüş birkaç dil bilen eğitimli kişilerdir.
- Ahmet Cemil’e göre; beş yüz beyitlik bir manzumeyi aynı biçimde bir vezin üzerine söylemekten bir ruh yorgunluğu doğar. Batılı sanatçıların şiirlerinde ölçülerin değişmesinden ortaya çıkan ahenk vardır. Burada serbest müstezata vurgu yapılmıştır. Servet-i Fünun sanatçıları da müstezat nazım biçimini serbest müstezata dönüştürmüşler ve bu en çok kullandıkları nazım biçimlerinden biri olmuştur.
- Ahmet Cemil edebiyatta Batıyı örnek almıştır. Servet-i Fünun sanatçıları yetiştirilme tarzları sebebiyle sanatta ve diğer her alanda kendilerine Batıyı örnek almışlardır.
- Bilindiği gibi Serveti Fünun yazar ve şairlerinin çoğunun yaşadığı yer, Batılı yaşam tarzının başladığı ve en derin şekilde sürdüğü yer olan Beyoğlu yani Pera ve çevresidir. Aynı şekilde romanda, Ahmet Cemil de Btılı yaşayış tarzına uygun olarak Beyoğlu’nda yaşamaktadır.
- Servet-i Fünun sanatçıları eserlerinde bireysel konuları ele almışlardır. Bu durumun sosyolojik açıdan birçok açıklaması olabilir. Bu açıklamalardan en bilineni ve en kuvvetlisi edebiyat ve basın çevrelerine uygulanan katı sansürdür. Serveti Fünun şair ve yazarları sansür nedeniyle isteseler de toplumsal konularda eserler kaleme alamazlardı. Bu durum onların tamamen bireysel konulara yönelmelerine ve “Sanat, sanat içindir.” anlayışını benimsemelerine neden olmuştur. Buna paralel olarak romanda Ahmet Cemil de bireysel konuları ele almaktadır. O da eserinde, Lamia’ya olan imkansız aşkını yazmıştır.
Oluşturan: Yasemin KOÇ