SODOM VE GOMORE

Özet

Captain Gerald Jackson Read bir gün, fazlasıyla zengin bir sofradan kalkar ve kendini yatağa atar. Üç saat sonra uyanır, fakat içkiyi fazla kaçırdığı için yatağa nasıl geldiğini hatırlayamaz. Sonra aklına birden bir Türk evine davetli olduğu gelir. Bu anda kapısı çalınır ve içeri daha önce çağırmış olduğu manikürcü kız girer. Bu kız onun hayranıdır. Ama Captain Gerald’ın aklını bir başkası meşgul ettiği için, ona yüz vermez. Sonunda hazırlanarak, yola çıkar. Gideceği evin sahibinin adını bir türlü anımsayamamasına  karşın Leyla’nın ismini dilinden düşürmez. Oraya vardığında güzel bir çay ziyafetinden sonra, samimi birkaç arkadaş baş başa kalır. Yemek zamanı gelip herkes sofraya oturunca, Sami Bey’in eşi, Necdet’in de yemeğe davetli olduğunu söyler. Bu sırada Captain Gerald evine gitmek üzere oradan ayrılır. Sodom ve Gomore İncelemesi

Necdet, insanların sofra başında toplandığı odaya girince “Bu odada İngiliz kokusu var.” diyerek, adeta azarlar gibi konuşur. Fakat Sami Bey, onu anlamamazlıktan gelir. Derken telefon çalar. Leyla hemencecik atılarak telefonu alır. Necdet, bir şeylerden şüphelenir, fakat İngilizce konuşulduğu için pek de bir şey anlamaz. Konuşmanın biraz fazla uzaması üzerine, Necdet, Leyla’nın haricindeki herkesi selamlar ve gayet asabi bir yüz ifadesiyle her şey bitti diye söylene söylene, Captain Gerald’ın evinine  gitmek için ayrılır. Captain Gerald’ın evinin önüne varıp kapıda bekleyen şoföre sorgular gibi sorular sorar. Captain Gerald’ın kendisini beklediğini öğrenince de daha fazla sinirlenerek ve şoförü de tersleyerek, genelde İngiliz subaylarıyla karşılaşmaktan çekinerek gittiği barlardan birine girer. Birkaç içki içtikten sonra sarhoş olamayınca bardan çıkar gider.

Daha sonra Captain Gerald ve birkaç arkadaşı konuşurlarken içlerinden birisi, Leyla’nın nişanlısı Necdet’in barlarda gezip içtiğini söyler. Buna karşılık olarak Captain Gerald, Necdet’in Leyla’nın nişanlısı değil, sadece akrabası olduğunu söylese de arkadaşı onların nişanlı oldukları konusunda ısrar eder. Sodom ve Gomore İncelemesi

Bir gün Nermin Hanım, Azize Hanım ve birkaç İngiliz subayı, yiyip içip eğlenir. Leyla, Necdet ve Captain Gerald da buradadır. Bir müddet sonra Major Will ortadan kaybolur. Fanny Moore’un, Nermin Hanım’ı alıp, üst kata çıktığını da kimse farketmez. Ayrıca Captain Gerald, Leyla ve Necdet de yoktur. Bahçe kapısı açılır ve üçü birden içeriye girer. Necdet’tin benzi soluktur, kanı yüzünden çekilmiş gibidir ve elindeki içki bardağı titremektedir. Herkes bunun sorumlusunun Leyla ve Captain Gerald olduğunu düşünür.

Sonraki gün Necdet’in kapısı çalar ve Leyla ağaçtan kopup düşen bir dal misali Necdet’in önüne yığılır. Necdet’in onu def etme çabalarına rağmen Leyla, yerde yatmakta ısrar eder. Sonra birden tekme tokat kavgaya tutuşurlar. Necdet’in bildiği bir şey varsa o da bu kavganın sonrasında bir hararetli barışma bulunduğudur. Çünkü Leyla, Captain Gerald’da karşı ümidini tümüyle yitirmiştir.
O günlerde Captain Marlow ve Atıf Bey birbirleriyle sıkı arkadaş olmuşlar ve Azize Hanım’ın evde bulunmadığı bir gün burada eğlenmeyi kararlaştırırlar. Ancak sözleştikleri gibi eve vardıklarında Azize Hanım’ın evde bulunduğunu görerek şaşırırlar. Fakat Azize Hanım onları terslemez, aksine onlara yemek hazırlar. Azize Hanım, bir müddet sonra onların gizlice konuştuklarını fark ederek sinirlenir.  Bunu onlara da belli eder. Marlow ve Atıf Bey de bir müddet sonra kalkar ve giderler.Sodom ve Gomore Tahlili

Bir gün Leyla, Necdet’e bu durum daha ne kadar sürecek, artık evlenip kurtulalım der. Fakat kesin bir dille Necdet’le evlenmek istediğini söylemez. Sonraki zamanlarda Leyla’nın bir Amerikalı ile çetrefilli ilişki içerisinde olduğu duyulur ve onunla Avrupa’ya gider gelir. Eve geri döndüğünde gözleri Necdet’i arar. Sonra bir gün onunla milli anma gününde karşılaşırlar. Leyla, Necdet ile ilgilenmeye çalışır fakat Necdet, Leyla’nın bu acınası durumuna hiç acımaz ve onun yanında bir heykel donukluğuyla durur. Leyla’nın eski günlerden söz açmasına hiç aldırmaz. Hatta ondan bir an önce kurtulmak için ona bir taksi çağırır. Leyla, taksiye giderken, Necdet’i öpmeye çalışır, ancak Necdet, Leyla’nın karşısında heykel gibi durur ve aniden sırtını dönerek çıkar. Bu durum da Leyla’nın yıkılışı olur.

Sodom ve Gomore İncelemesi

Sodom ve Gomore , çöküşün getirdiği bir çürümenin romanıdır. İmparatorluğun çöküşüyle, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet’e geçişi anlatmaktadır.Olaylar sorunsal bakış açısıyla anlatılmaktadır.Yakup Kadri bu olayları anlatırken somutlaştırarak anlatır.

“Sodom ve Gomore işgal yıllarının İstanbul’unun anlatıldığı bir romanımızdır.Romanda ele alınan kişiler belli bir çevrenin kişileridir. İngiliz ve Fransız subayları, levantenler, içli dışlı olmuş Türk aileleri…Yakup Kadri bu eserinde işgalcilerle işbirlikçilerini anlatır.Böylesi bir sınırlama ise İstanbul’un bütünüyle yansıtıldığı anlamına gelmez.Bu sınırlama romancının bakış açısından kaynaklanmaktadır. Yakup Kadri temeldeki çöküşü saptar ancak, soruna ahlaki bir düzeyde yaklaşmaktadır.Olguların saptanması ama bütün boyutlarıyla değerlendirilemeyiş, sonuçlara takılan romancıyı bu sonuçların, somut görünümler kazandığı en uç örnekleri anlatmaya itmektedir. Romanlarındaki kişilerin ahlaki yozlaşmanın somutlaştığı, siyasal çevrelerden, Batılık özentisi içindeki ara sınıflardan seçilmesinin nedeni de budur. Sodom ve Gomore bu açıdan, Yakup Kadri’nin romancılığının en tipik örneğidir.”

“Sodom ve Gomore; “ Tevrat’tan aldığımız bilgiye göre; Lut ve İbrahim devrinde Filistin diyarının türlü ahlak bozukluklarıyla, Tanrı’nın gazabına uğramış iki büyük şehirdir” Bu benzerlik de romanın her bölümünün başına kutsal kitaplardan alınmış seçme bölümler, konular konularak pekiştirilmiştir. Bu sözler bir bakıma ilgili olduğu bölümün özetidir. Sodom ve Gomore Tahlili

Yakup Kadri, ahlaksızlığın boyutlarını sergilemek için özellikle, doyumsuz, cinsel tutkulu, kahredici, kadın tiplerini seçmiştir. Hiçbirinin bireysel yaşamı yoktur.Yakup Kadri olumlu bir gelişme gösteren Necdet ile olumsuz bir gelişme gösteren Leyla’yı ahlaki açıdan ele almıştır. Çevresindekilerden iğrenir. Kötü ben yerini iyiye bırakmıştır.Leyla’daki gelişme ise bunun tam tersidir. Leyla kurtuluşu Batı’da arar.

“Romandaki insan unsuru işgal kuvvetleri olarak gelen yabancılar ile memleketin asli insanı olması gereken yerliler olmak üzere ikiye ayrılır. Fonksiyonu ve önemi bakımından yabancılar arasında ilk sırayı İngilizler alır. İngilizler bu romanda iki yönleriyle dikkati çeker.İlki, Captain G. Jockson Read’ın temsil ettiği, millet olarak üstün ve gururlu olma duygusu, ikincisi; Captain Marlow’un temsil ettiği, ferde ait ahlaki çöküntüdür. İlki milletin ortak yönü temsil etmesi bakımından ferdi olan, ikincisinden daima daha önde gelmektedir.İngilizlerle beraber Fransızların ve Amerikalıların varlığını da gözden uzak tutmak gerekir.” Sodom ve Gomore Roman Özeti

Sodom ve Gomore Olay Örgüsü

-İlk olay Captain G. Jackson Read’ın, Sami Beylerin evindeki davete gitmesi Leyla ile ilk kez karşılaşmaları ve yakınlaşması.
-Bu davetten sonra Leyla ve Captain G. Jockson Read ile arlarındaki münasebetin gittikçe ilerlemesi.
-Necdet’in bundan dolayı girdiği kıskançlık krizleri.
-Captain G. Jockson Read ile Leyla’nın kırda yaptıkları kır gezintileri.
Azize Hanım’ın kocası Atıf Bey ile Captain Marlow arasında uygunsuz bir yakınlaşmanın başlaması.
-Necdet’in, Leyla’nın Captain G. Jackson Read ile münasebetinin iyice ilerlemesinin sonuncunda ondan soğuması ve evlilik düşüncesinden gittikçe uzaklaşması.
-Necdet’in arkadaşlarıyla birlikte Beyoğlu’nda yeni açılan bir Rus barına gitmesi, burada Leyla ile karşılaşması.
-Burada Necdet’in Leyla’nın sergilediği tavırlardan dolayı, sevdiğinden ilk kez utanç duyması.
-Leyla’nın Necdet’e vurduğu son darbeden sonra, onunla yüz yüze gelebilme ihtimalinin ortadan kalkması.
-Madam Jimson’un kocası Mösyo Jimson’un ölmesi ve bu olaydan sonra Madam Jimson’un hareketlerinin şuhluk dercesine varması. Sodom ve Gomore Özeti

-Leyla’nın bunalıma girmesi, geçirdiği sinir krizleri ve Avrupa’ya gitmesi.
-Madam Jimson’un düzenlediği yat sefaları.
-Nermin ile Miss Fanny Moore’nin kaçışları ve bu durumun Nermin’in ailesi üzerinde yarattığı etkiler.
-Bu olaylar olurken, arka planda gelişen savaşlarda, düşman ordularından altı gün içinde Afyon’dan İzmir’e kadar olan yerlerin alınması ve bu durumun ülkede ve özellikle Necdet’te oluşturduğu milli duygular.
-Leyla’nın Avrupa’dan geri dönmesi.
-Bu seyahatten, bir hayli değişmiş olarak dönen Leyla’nın, Necdet’i yine eskisi gibi himaye altına almak istemesi.
-Necdet’in içindeki sevginin yerini milli duyguların alması ve Leyla’nın artık onun için önemini yitirmesi ve aralarındaki münasebetin tamamen sona ermesi.

Şahıs Kadrosu

Romandaki insan unsuru, işkal kuvvetleri olarak görülen yabancılar ile memleketin, asli insanı olması gereken yerliler olmak üzere ikiye ayrılırlar. Fonksiyon ve önemi bakımından İngilizler alır. İngilizlerle beraber, Fransızların ve Amerikalıların varlığını da gözden uzak tutmamak gerekir romanın baş karakterleri Captain G. Gerald Leyla, Necdet, Sami Bey, Major Will, Madam Jiwson, Captain Marlow, Azize Hanım Atıf Bey’dir. Dekorotif unsur olarak görev yapan şahıslar ise, Makbule Hanım, Nermin Hayri Bey, Orhan Bey’, Jeon Prade, Miss Fanny Moore, Nuriye Hanım, Cemil Kamil Levent, Coloned’dir.

Kaptan Gerald Jackson Oku

Captain G. Jockson Read, sarı saçlı , uzun boylu, yakışıklı bir İngiliz komutanıdır. Aşk ve gönül işlerinden nasibini almış, görenleri kendine hayran bırakan birisidir. Ama birçok kişinin arsından, Türk kızı olan Leyla’yı sevmiştir.
“Read ırkının iyi, kötü bütün özelliklerini kendisinde toplamıştır. J.Read milletlerin hayatını değiştiren olayları bile şahsi çıkarı açısından görmesini yazar, onun ırkına has egoizmiyle açıklar.” Sodom ve Gomore İncelemesi

Leyla

Eserin büyük bir bölümünde uçarı ve İngiliz hayranlığı olan bir şahıstır. Ancak romanın sonlarında da Avrupa’ya gidip gelmesiyle tamamen farklı bir Leyla olmuştur. Eserde bu durum Necdet’in gözü ile şöyle anlatılır;
“Leyla, anasına babasına saygılı, itaatli bir küçük kız gibi görünüyordu. Hep sıhhatinden bahsediyor, gittikçe iyileştiğini söylüyor. Şu kadar kilo aldım şu kadar kilo kaybettim diyordu.”

Bir Türk ailesinin esmer, kadife tenli kızı olan Leyla, Nejdet ile nişanlıdır. Duyguları gittikçe değişen Leyla, Nejdet’le, Captain arasında bir ikilemde kalmış sonunda ikisini de kaybetmiştir. Ayrıca koyu bir İngiliz hayranlığı vardır.

Nejdet

Leyla ile aynı nesildendir, fakat yetişme tarzı bakımından romandaki kendi neslinden ayrılırlar. O kendi değerini kaybeden yozlaşmış bir topluluk içinde, kendi memleketinde yabancı biridir. Nejdet’i içinde bulunduğu bu kötü çevreye Leyla alıştırmıştır. Bir İngiliz düşmanı olan Nejdet, Leyla’nın nişanlısıdır. Esasında Leyla’nın akrabasıdır. Bu da o dönemdeki geriliği yansıtır. O Leyla’nın onu soktuğu bu kötü çevrede ferde ait ve şahsi olan bir konudan sıyrılarak topluma ait ve milli olana yönelmeyi başarır. O bakımdan Nejdet bir uyanışını ve oluşu temsil eder. Sodom ve Gomore İncelemesi

Sami Bey

Düyun-u Umumiye’nin eski yüksek memurlarından olan Sami Bey alafranga bir emekli tipi idi. Leyla’nın babası olan Sami Bey, etrafındaki İngilizlerden şikayetçi değil memnundu.

Büyük irade

Ne yaptığı, şehirdeki kimse tarafından bilinmeyen, ama şehrin neresine gidilse karşılaşılan süfli zevkleri olan sapıktır.
“Captain G. Jackson Read gibi zorba kıskanç da değildi. Bir yerde beraber eğlenildiği vakit herkese, herkesle istediğini yapmak hüviyetini verdi. Hatta bazen üzerlerine fazlaca düştüğü kadınlardan bile bu hakkı kaldırmaya kalkışmak, asla hatırına gelmezdi. Sodom ve Gomore İncelemesi

“Yeni doğmuş bir domuz gibi, pembe ve şişman vücudu, kah işveli kadınların ayakları altında bir puf vazifesi görür, kah barlarda, meyhanelerde bir devrilmiş, küçük bir fıçı haline gelirdi.”

Major Will, tam manası ile pişkin bir hovardadır. Yazar romanın bir başka bölümünde, Major Milli bizlere şöyle anlatır:
“Major Will’in yumuk ve yuvarlak yüzünün çok tuhaf bir ifadesi vardır. Bu ifadeye göre o, ya gülmemek için durmadan, kendini zorlayan yada kuvvetli bir aydınlık karşısında gözleri kamaşan bir insanı hatırlatır.”

Madam Jimson

Madam Jimson, Captain Read’in ilk göz ağrısı olan koyu ela gözlü levent bir kadındır. Küstah bir şekilde boyalı dudaklarının arasındaki iri beyaz dişlerini göstermek için durmadan gülen bir tiptir. Kocasının ölümüyle büyük bir servet sahibi olmuş ve tamamen değişime uğramıştır.

“Gözlerinin etrafındaki bazı kırışıklıklar tamamıyla kaybolmuştu.Çok güldüğü için dudaklarının kenarında meydana gelen, çizgili gölgelerinden eser kalmamıştır. Gerdanına bile mermer heykelin düz, pürüzsüz ve serin sağlamlığı geldi. Dirsekleri çukurlaştı ve bilekleri yuvarlak yuvarlak oldu. Gerçi göğsü hiç büyümüyordu, fakat kalçaları, bütün eskideki ölçü elbise ve çamaşırlarının içinde geriliyor bir minicik kubbe manzarası gösteriyordu.” Sodom ve Gomore İncelemesi

Türk olmaktan da memnun değildi. Eserde bu konudan şu şekilde bahsedilmektedir:
“Madam Jimson, ne vakitten beri namusu, temizliği haysiyeti, aleyhinde söylenen şeylerin hiçbirine bu kadar kızmamıştı; sanki onun için Türk olmak rezaletlerin en büyüğü ve lekelerin en kirlisi idi.

Azize Hanım

Hangi cinsten, hangi renkten olursa olsun bir aşkın ortaya çıkması için dört gözle bekleyen bir kadındır. Captan Read’ın bir gün Leyla’dan vazgeçeceği ve kendisine aşık olacağı günü beklemektedir. Bu boş bir umuttur. Azize Hanım, Atıf Beyin karısıdır. Romanda bizlere şu şekilde tanıtılır:
“Azize Hanım her şeyden önce budala, beceriksiz ve sersemdi. Sonra çocukça bir bencilliği vardı.”

Yüzbaşı Marlow

Kapakları bir parça şiş, mahmur gözleri, ince dudakları ile sevimli bir ifadeye sahiptir. Captain Marlow’un hiç anlamadığı bir şey genç bir kızla flört etmektedir. Eşcinsel bir insandır ve narindir. Captin G. Jackson Read’ın gözüyle romanda bize şu şekilde tanıtılır:
“O omuzları geniş ve kuvvetli, bacakları safkan İngiliz atlarının bacakları gibi etsiz, narin, uzundu ve bütün vücudunun çevik, çapkın, hovarda bir kımıldanışı vardı.” Sodom ve Gomore İncelemesi

Captain Marlow romanın bir sayfasında, yazar tarafından bizlere şu şekilde tanıtılır:
“Bu otuz iki otuz üç yaşlarında olmasına rağmen, ancak yirmi beş yirmi altı yaşlarında görünen yakışıklı bir adamdı… Burnu uzun ve kalındı; çok derin kırpılmış bıyıklarının keskin çizgisinin altından, aşağıya sarkan kalın etli, ıslak dudakları vardır.”

Atıf Bey

Azize Hanım’ın eşi olan Atıf Bey, çalışmaktansa arkadaşları ile oturup yeyip içmekten daha çok hoşlanan bir kişidir.

Zaman

Sodom ve Gomore zaman bakımından Hüküm Gecesi’nin devamı niteliğindedir. Eserde tarihler bazı yerlerde net olarak verilmiştir.
“1920 senesindeyiz .Lloyd George siyaseti bize çoktan yapacağını yapmıştır. Taraf taraf Türk milletinin bütün nefes alma deliklerini tıkamıştır. İzmir’i bir kanlı et parçası gibi Yunanlıların önüne atmıştır.İstanbul’da işgal kuvvetleri fertlerin halka reva görmediği cefa ve kalmamıştır.” Sodom ve Gomore İncelemesi

Tahminen olay 1920-1928 yılları arasındaki mütareke döneminde geçmiştir.

Mekan

Eserde mekanlar çeşitlilik arz eder. Hem iç mekanlar hem de dış mekanlar kullanılmıştır.Bu mekanlar tasvirlerle canlı tutulmaya çalışılır. Eserde ilk bölümde mekan, Sami Beylerin evidir. İkinci bölümde Majör Will’in evi, üçüncü bölümde ise Madam Jimson’un evidir. Olayların genel olarak İstanbul civarında geçtiğini söyleyebiliriz.Bunu romanda verilen semt adlarından anlamaktayız.Bunların yanında Major Will’in evi, Madam Jimson’un evi de romanda geçen diğer mekanlardır.
“Nişantaşı’ndan, Beyoğlu’na, Beyoğlu’ndan Sıraselvilere, Sıraselviler’den Taksime, oradan bilmem hangi cehennemin bucağına.( …)

Romanın bir bölümünde, Major Will aldığı evi konuklarına tanıtırken, mekan yazar tarafından bizlere şu şekilde tasvir edilir:
“Burası tavanı basık, loş ve kutu bir köşe idi ve Frenklerin şark usulü dedikleri tarzda döşenmişti. Her tarafa halılar serilmişti. Derin ve yumuşak sedirler kurulmuştu. Bu sedirlerin önünde sedef kakmalı alçacık maslar duruyor ve tavanın çeşitli yerlerinden bir takım saçaklı, koyu renkli kandiller sarkıyordu.” Sodom ve Gomore İncelemesi

Anlatıcı, mekan tasvirlerini ayrıntılı olarak yapmıştır.Bu da okuyucunun bahsedilen mekanın gözünde canlanmasını sağlar, anlamayı kolaylaştırır.
“Yalının arka tarafında basamak basamak yükselen bir bahçenin her seddine beyaz örtülü birkaç çay sofrası konulmuş ve bunların etrafına bir takım hasır koltuklar gelişigüzel bırakılıvermişti. Büyük ve yıllanmış ağaçlar, bunlara tırmanan sarmaşıklar, henüz yapraklarını açmış asma çardaklarla, burasını yeşil kokulu bir ağaçlıklı yola çevirmişti.”

Anlatma Problemi (Dil ve Üslup)

Eserde, akıcı bir üslup kullanılmakla beraber günlük konuşma dilinden başka kelimelere, bunu yanı sıra, Arapça, Fransızca ve İngilizce’den kelimelere de yer verilmiştir.
“Çünkü onlarca zavallının pek ağır “arthritigue” (mafsal romatizması) olduğu biliniyordu”
“ Masuvanın (ma-siva: Tanrı’dan başka bütün varlıklar, dünya ile ilgili olan şeyler) örneği gibi iğrenç, utanmaz ve çekici olan bu Amerikalı kız Major Will gecesinden beri toy ve körpe. (…)
“Yoksa size “galat-ı hilkat” gözüyle bakacaktım. (…)

İngilizce kelimelere örnek olarak
“How well, how well! Diye bağırıyordu.”

Günlük konuşma diline örnek ise:
“Cicim, aslanım! Ciğerim köşesi(…)

Eserde soru cümlelerine de çok fazla yer verilmiştir.
“Ya Major Will nerede?”
“Bir yudum şampanya istermisiniz?”
Ünlem cümlelerine de sıkça rastlanmaktadır. Sodom ve Gomore İncelemesi

“Aman ne soluk, ne beyaz bir çehre!..Derisinin gömleğinden hiç farkı kalmamış.”
Karşılıklı diyolaglara da rastlamaktayız.“(…) Jockson Read’in kendisi de buna gülüyordu. Madam Jimson birdenbire:
-Ya Leyla! dedi.
O vakit İngiliz zabitinin yüzü ciddi bir hal aldı:
-Artık görüşmüyor musunuz?
-Kocamın ölümünden sonra bir defa geldi. (…)

Eserde kullanılan benzetmelerde anlatıma akıcılık kazandırmıştır.
“İşte bu levent ve çıplak kadın ayıplanacak şeyler adına dikilmiş bir mermerden heykeldir.”
“Ağzı hemen suları akmağa hazır olgun bir meyve gibidir.”

Eksiltili cümlelere de sıkça rastlanır.
“Bu hayat değil, bir boğuşma bir didişme… Lakin bilsem ki ne vakte kadar. (…)

Yapı

Eserde, “nesiller arasındaki anlaşmazlıklar, genel olarak bir tutku haline gelen yabancı hayranlığı ile bunun karşısında, kültürel ve insanı değerlerden meydana gelen milli hayatın çatışması şeklinde ortaya çıkar.”
Nesil anlaşmazlıkları açısından eserdeki yabancı kişiler bir tarafa bırakılırsa, bu kişilerin dışındaki dışındaki kalan yerli halk, iki nesilden meydana gelir. Sami Bey ve eşi, Makbule Hanımı, Nuriye, Azize Hanım ve Atıf Bey birinci nesle mensup kişilerdir.Sami Bey’in kızı Leyla, Leyla’nın nişanlısı Necdet, Makbule Hanım’ın kızı Nermin ve Necdet’in arkadaşı Cemil Kami de ikinci nesli meydana getirirler. Sodom ve Gomore İncelemesi

İkinci nesle mensup olanlar, genel olarak birbirine yakın kimselerdir.Bunlar aynı özellikleri taşıyan semtlerde otururlar, aynı kimselerle görüşürler ve toplantılarda bir arada bulunurlar. Dostları ve tanıdıkları ortaktır. Bu kişiler tam anlamıyla kendi değerlerinden kopmuşlardır. Ayrıca yabancılara yakın olmakla değer kazandıklarına inanan kozmopolitlerdir. Yabancılara yakın olması bakımından ön planda Sami Bey ve ailesi gelmektedir.

Leyla ile aynı nesilden olan Necdet, yetişme tarzı bakımından önceki nesilden ve romandaki kendi neslinden olan kahramanlardan ayrılır. “O kendi değerlerini kaybeden yozlaşmış bir topluluk içinde kendi memleketine yabancı biridir” onun alıştığı insanlar bu çevrenin dışındadır. Necdet’ bu kötü çevreye Leyla bağlar.

Necdet’e göre; Mütarekeden sonra her Türk aydınının gönlünde İngilizlere karşı milli bir kinin doğması için bir çok sebep vardır.Mesela onların “Türk milletinin teneffüs menfezlerini tıkamış” ve “İzmir’i bir kanlı et parçası gibi Yunanlıların önüne atmış” olması “İstanbul’da işgal kuvvetlerini efradının halka reva görmediği cevr ve itisafın kalmamış olması”, “memleketin münevver ve vatanperver sınıfına karşı ise adeta ilk insanların yırtıcı mahlukata ve Amerika kolonilerinin kırmızı derilere tatbik ettikleri kitlevi imha sistemini kullanmış olmaları bunun için sebeptir.”
Sami Bey, evleri işgal edilerek eşyalarına el konulmuş olan Makbule Hanımlara yardımcı olmak ister, ancak bu konuyu Read’a açmaya fırsat bulamaz. Necdet bunu fırsat bilerek Sami Bey’e ve Leyla’ya; “Gördünüz mü sizin İngilizcikleri? der.” Fakat Sami Bey bunu savaşta galip gelmenin tabii bir sonucu sayar. Bu düşünce onun yetişme tarzından ileri gelmektedir.Değer verdiği kavramlar ve taşıdığı özellikler bakımından Sami Bey, Kiralık Konak’taki Servet Bey’e benzemektedir. Sodom ve Gomore İncelemesi

“Sami Bey, Tanzimat devrinin meydana attığı o biçim alafranga Türklerindendir ki, Türk’ten gayrı her milletin kuvvetine inanırlar ve Türkiye’ye ait meselelerin mutlaka başkaları tarafından halledilebileceğine kanidirler.