Ömer Seyfettin Hayatı, Eserleri ve Edebi Kişiliği

ömer seyfettin hayatı eserleri edebi kişiliği
edebiyat akademi youtube kanalı

ÖMER SEYFETTİN (1884-1920)

Ömer Seyfetin’in Hayatı

1844’te Balıkesir’e bağlı Gönen’de dünyaya gelen yazar; ilkokulu ve ortaokulu bitirdikten sonra Harbiye Mektebi’ne girmiş ve bu okulu da 1903’te teğmen rütbesiyle bitirmiştir. 1908’e değin İzmir’de vazifelendirilen Ömer Seyfettin, 1908’den sonra Balkanlarda çeşitli şehirlerde subay olarak görev yaptı. 1910’da subaylıktan istifa ederek kendisini tamamen yazmaya adadı. Ancak 1912’de Balkan Savaşı’nın başlaması nedeniyle askerlik görevine dönüş yaparak Yanya şehrinin savunma savaşlarında bulundu. Burada Yunan askerleri tarafından esir alınan yazar, bir yıl sonra memlekete dönerek askerlikten yine istifa etti. Bu dönemde hikayeler yazmaya devam etti ve yazılarından kazandığı ile geçinmeye çalıştı. Bir dönem Kabataş Erkek Lisesi’nde edebiyat öğretmeni olarak da çalışan Ömer Seyfettin, 1920 yılında hayatını kaybetti.

Ömer Seyfettin’in Edebi Kişiliği

Ömer Seyfettin, askerlik görevi için dolaştığı Balkan milletlerindeki milli bilinç ve bağımsızlık isteklerini ve bu isteğe kavuşmak için dil ve kültür alanında yaptıkları çalışmaları inceleme fırsatı bulmuştur. Bu çalışmalardan etkilenen yazar, bu çalışmaları milletimiz için de yapmak gerektiğini düşünmüş ancak dil engeliyle karşılaşmıştır. Dolayısıyla bir millette milli bilinç oluşturmaya dili millileştirerek başlamak gerektiğini anlamıştır. Yeni Lisan fikri de işte bu yıllarda zihninde olgunlaşmıştır. 1911 yılında Selanik’te çıkardığı Genç Kalemler dergisinde yayınladığı Yeni Lisan Makalesi yazarın dil hakkındaki düşüncelerini ve milliyetçi görüşlerini içermesi açısından önemlidir.

Yeni Lisan meselesini ilk ortaya atan Ömer Seyfettin, son dönem Türk hikayeciliğinin en mühim şahsiyetlerindendir. Hikayecilikteki ilk şöhretini Genç Kalemler dergisinde yayımladığı hikayelerle sağlayan Ömer Seyfettin, konularını genellikle gerçek hayattan seçer. Onun hikayelerinde yapmak istediği şey; milli bilinci güçlendirmek ve toplumun aksayan yönlerini mizah yoluyla eleştirmek ve böylece Türk halkının uygarlaşma yolunda kalkınmasını hızlandırmaktır. Hikayelerin sosyal bir hiciv karakteri taşımaları da yüzdendir. Onun hicvine mizacından gelen bir mizah unsuru da karışmıştır. Hikayelerinde sağlam bir tekniğin ve psikolojik derinliğin bulunmamasına rağmen, karakter yaratmadaki büyük başarısı Ömer Seyfettin’in hikayelerinin beğenilmesini sağlamıştır.

Batı tekniğindeki küçük hikaye Tanzimat Devri’nin sonlarında başlamış ve Serveti Fünun döneminde gelişmiştir. Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatında iki tür sanatçı kişiliği vardır. Bunlar siyasi kişilik ve edebi kişiliktir. Örneğin Namık Kemal, Ziya, Paşa, Halit Ziya gibi sanatçıların edebi kişilikleri de çok yönlü olmakla birlikte siyasi kişilikleri de vardır. Ömer Seyfettin ise tüm enerjisini hikaye için harcamış, siyasete girmemiştir. Ömer Seyfettin’e kadar hiçbir yazar, tür olarak yalnız küçük hikayeye bağlı kalmamıştır. Türk edebiyatında hikayeciliği meslek haline getiren Ömer Seyfettin’dir.

Ömer Seyfettin’in Eserleri

Hikayenin ayrı bir tür olarak gelişmesinde ve rağbet görmesinde önemli bir role sahip olan Ömer Seyfettin’in hikayeleri şunlardır:

İmparatorlukta Türk Milli Bilincini Uyandırmak  Amacıyla Yazdığı Hikayeler

  1. Beyaz Lale
  2. Bomba
  3. Hürriyet Bayrakları
  4. Eshab-ı Kehfimiz
  5. Bahar ve Kelebekler
  6. Primo-Türk Çocuğu
  7. Kızıl Elma Neresi?
  8. Çanakkale’den Sonra
  9. Fon Sadriştay’ın Oğlu

Türklerin Kendine Güven Duygusunu Arttırmak İçin Osmanlı’nın Kahramanlık Olaylarını Anlattığı Hikayeler

  1. Vire
  2. Başını Vermeyen Şehit
  3. Pembe İncili Kaftan
  4. Forsa
  5. Topuz

Cehalet ve Taassuba Karşı Yazdığı Hikayeler

  1. Tuhaf Bir Zulüm
  2. Kurbağa Duası
  3. Falaka
  4. Yalnız Efe
  5. Hafiften Bir Seda
  6. Keramet

Batının Doğuyu Anlayışındaki Eksikliğe Karşı Eleştiri Amaçlı Hikayeler

  1. Yüksek Ökçeler
  2. Koç
  3. Külah
  4. Nasıl Kurtarmış
  5. Çakmak

Yabancı Kültürle Dejenere Olmuş Sahte Aydınları Eleştirme Amaçlı Hikayeler

  1. Kahramanı Efruz Bey Olan Hikayeler