Kiralık Konak İncelemesi

Özet

2. Abdülhamit devrinin ileri gelenlerinden olan Naim Efendi; kızı Saime Hanım, damadı Servet Bey ve torunları Seniha ve Cemil ile birlikte, babadan kalma geniş bir konakta otururlar.

Her pazartesi Seniha ile Cemil, çay toplantıları ve eğlenceler düzenlemektedirler. Naim Efendi her ne kadar eskiye sıkı sıkıya bağlı olsa da, bu tür eğlencelere çok sevdiği torunu Seniha’nın hatırı için katlanmaktadır. Cemil’in çok yakın arkadaşı olan Faik Bey de bu eğlencelere katılır. Konaktaki toplantılara Seniha ve Cemil’in hala torunu olan, romantik yapılı bir şair olan Hakkı Celis de katılmaktadır. Naim Efendi, konaktakilerle anlaşamadığı için sık sık kız kardeşi Selma Hanım’a giderek onunla dertleşir.

Selma Hanım, Naim Efendi’nin ailesinin yaptıklarını hiç beğenmez ve ağabeyini bu konuda sık sık uyarır. Selma Hanım’a göre, ağabeyinin torunlarının en büyük eksikliği utanma duygusundan uzak olmalarıdır. Kendi torunu Hakkı Celis’in, Seniha ve Cemil’e benzememesi onu gururlandırır. Seniha, Faik Bey’den dinlediklerinin etkisiyle hep aynı çevrede bulunmaktan sıkılır. Zamanla bu bir buhrana dönüşür. Doktorlar bu rahatsızlığın evlenip anne olduktan sonra geçeceğini söylerler. Fakat Seniha eski usullerle evlenmek istemez. Kendisine göre bir evlilik anlayışı vardır. Kiralık Konak Eser İncelemesi

Seniha’nın sinir buhranlarına iyi geleceği düşüncesiyle, doktorların tavsiyesine uyarak onu, Madam Kronski ile beraber Büyükada’ya halası Necibe Hanım’ın yanına gönderirler. Seniha, halasının tavırlarını beğenmez ve sıkılır. Bunun üzerine Necibe Hanım, Cemil aracılığı ile Seniha’nın arkadaşlarını Büyükada’ya davet eder. Bu davete Faik Bey, Belkıs Hanım, Nuriye ve Neyyire kardeşler ile Hakkı Celis katılır. Hakkı Celis, bir ara fırsatını bulup Seniha’ya aşkını itiraf eder fakat Seniha Faik’i sevmektedir. Seniha ve Faik arasında Büyükada’da güzel bir aşkın ilk tohumları atılmış olur. Naim Efendi ve Servet Bey’e Büyükada’da olup bitenler hakkında imzasız mektuplar gelir. Naim Efendi damadıyla bu konuda konuşmak ister, fakat Servet Bey yazılanlara önem vermez.

Büyükada’daki aşk devam etmektedir. Seniha çocuklaşır ve romantik, şairane duygular beslemeye başlar. Faik Bey, Seniha’nın bu durumundan hoşlanmaz. Onun aklı fikri kumardadır. Seniha’nın neşesi konağa döndükten sonrada devam eder. Öte yandan Faik Bey büyük bir kumar borcuna girmiştir. Seniha’dan para ister ve parası olmadığı için, Seniha’nın elmaslarını alır.

Bu olaydan sonra Seniha, Faik’i gözünde çok büyüttüğünü, onun basit ve adi birisi olduğunu görür. Birbirlerini çok sevmelerine rağmen evlenmek istemezler. Sakine Hanım bu durumu Naim Efendi’ye bildirir. Naim Efendi ne yapacağını bilmez ve Faik’in babası Kasım Bey’i görmeye gider. Ona iki gencin evlenmesinin uygun olduğunu anlatır. Kasım Bey de kararı gençlere bırakır. Naim Efendi’nin Kasım Bey ile görüşmesi Seniha’yı sinirlendirir. Yaşadığı hayatın kendisini sıktığını, buna daha fazla dayanamayacağını belirterek, büyük babasına kızar ve ona hayat hikayesini anlatır. Kiralık Konak Tahlili

Naim Efendi, bu duruma çok üzülür. Sıkıntıdan hastalanır ve yatağa düşer. Kendisini bu olaydan sorumlu tutar ve uslanmaya karar verir. Belkıs Hanım’ın kocası ile yurt dışına çıkacağını öğrenen Seniha’nın Avrupa özlemi artar. Madam Kraf’la beraber gizlice Avrupa’ya kaçar. Servet Bey durumu kıskanır ve kızar. Servet Bey uzun zamandır modern bir apartman dairesine taşınmak istemektedir. Bu olayları ve Seniha’nın dönecek olmasını bahane ederek taşınır. Koca konakta yalnız kalan Naim Efendi maddi ve manevi anlamda daha da kötüye düşmektedir. Bu günlerinde Naim Efendi’nin ziyaretine kızı ve kız kardeşi gelir. Ancak Naim Efendi’nin en çok dertleşmek istediği kişi Hakkı Celis’tir. Hakkı Celis, Naim Efendi’ye Seniha’yı hatırlatmaktadır. Bir süre sonra Seniha Avrupa’dan döner.Orada Necib Bey adında zengin birini bulduğu haberi yayılmaktadır. Kiralık konak roman tahlili

Bu arada da Şişli’deki apartmanda her gün birileri şerefine, eğlenceler, ziyafetler verir. Naim Efendi ise gün geçtikçe kötüleşmektedir. Seniha’nın Necib Bey’le evleneceği haberi yayılır. Hakkı Celis askere gider. Bu durum Naim Efendi’yi daha büyük bir boşluğa sürükler. Selma Hanım konağa pek çok kiracı gönderir. Naim Efendi kiracıları, türlü bahanelerle geri gönderir.

Hakkı Celis, bir müddet için harpten döner. Döndüğünde Seniha’nın Necib Bey’le yapacağı evliliğin gerçekleşmeyeceğini öğrenir. Necib Bey, Seniha’yı bırakarak Avrupa’ya kaçmıştır. Hakkı Celis, yolda Faik Bey’e rastlar ve ondan Seniha’nın durumunu öğrenir. Tam o sırada Seniha, araba ile geçerken onları görür ve Hakkı Celis’i evlerine götürür. Hakkı Celis, Seniha’yı hala sevdiğini anlar. Seniha, ona Faik’in yaptığı kötülükleri anlatır. Hakkı Celis, ertesi gün Çanakkale’ye harbe gider. Kiralık Konak Özeti

Bu olaydan on beş gün sonra bir akşam Servet Bey’in evinde ziyafet verilir. Servet Bey, bir an önce zengin olup Avrupa’ya kaçmayı düşünmektedir. Ziyafete Seniha’nın yeni nişanlısı olarak Azmi Bey de katılır. Tüm bu olaylar olurken, Hakkı Celis Çanakkale’de şehit düşmüştür. Seniha ziyafette bunu öğrenir. Fakat eğlencesine devam ederek büyük uçuruma tekrar yaklaşır.

Kiralık Konak İncelemesi Videolu Anlatım

Kiralık Konak İncelemesi

“Yakup Kadri bu romanı alt yapısından üst yapısına kadar bir değişim sürecine giren Türkiye’de bu sürecin sonucu olan bir sorunu dile getirir. Zaman olarak da bu sonucun belirgin bir biçimde yaşandığı 2. Meşrutiyet dönemini seçer.” Değer yargılarının alt üst olduğu bir dönemi, kuşaklar arasındaki çatışmayı anlatır. Kiralık Konak’ta, Batıya özenme ve bu özentinin ortaya çıkardığı topluma yabancılaşma durumu, insanların dünya görüşünün değişmesi, bundan dolayı da yaşama biçiminin farklılaşması ve insan ilişkilerinin yozlaşması eserin ana çatısını oluşturur.

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, tarihsel süreci Tanzimat Döneminden Meşrutiyet’e değin “İstanbul’un redingot dönemleri” diye iki safhaya ayırmıştır. Abdülmecit döneminin İstanbul’unda giyimine kuşamına dikkat eden, aile babası özellikleri gösteren, zarif, namuslu ve ölçülü İstanbul beyefendisi kişiliği, II. Abdülhamit döneminde redingot giyen yarı uşak, yarı memur, iki yüzlü insana dönüşmüştür. Sonuç olarak da, yaşayış, düşünüş ve giyiniş  şekillerinin kendine özgü olma durumları gitmiş, gelenek diye bir şey kalmamıştır. Yakup Kadri bu birbirine bağlı toplumsal sorunu ustalıkla işlemiştir. Kiralık Konak Roman Özeti

Yakup Kadrinin kişileri ele alış ve yansıtışında değişme olgusu da göze çarpar. Romandaki birinci kişiler, hayat ile ilişkilerinin gelişim sürecinde bilinçli yada bilinçli değişime uğrarlar. Naim Efendi Seniha ve Faik Bey adım adım olumsuzluğu yuvarlanırken, Servet Bey şişlideki apartman katına taşınır. Olumlu sayılabilecek tek gelişme Hakkı Celis’de görülür. Seniha’ya beslediği sevgiye karşılık bulamayınca, insanların aşka olan bakış açılarının değiştiğini görünce önce bir boşluğa düşme hissine kapılacak ancak savaş başlayınca gerçeğin farkına varıp vatan ve millet sevgisine sarılacaktır.

Yakup Kadri’nin anlattığı toplumsal çözülüşü, yeni bir oluşumun geçiş evresi olarak aldığını, görünürdeki yozlaşmanın toplumsal yapısına ilişkin görülmeyen nedenlerini kavradığını söylemeliyiz. Eleştirinin ötesine geçmeyişi, olumsuzlamadan kurtulamayışı da buna bağlanabilir. Ama yansıttığı toplumsal gerçekliğin doğruluğu da yadsınamaz. Kiralık Konak’ı da önemli kılan bu gerçekçiliğe bağlılıktır. Kiralık Konak roman tahlili

Kiralık Konak Olay Örgüsü

⦁ Seniha’nın verdiği her pazartesi her çay partileri. Bunun sonucunda Faik Bey’e karşı olan platonik aşkın gün yüzüne çıkması ve aralarındaki münasebetin giderek artması.
⦁ Seniha’nın hastalanıp Büyükada’daki halası Necibe Hanım’ın konağına gitmesi.
⦁ Seniha’nın rahatsızlanması. Faik Bey’in aynı şeyleri konuşması yani Fransa hakkında sürekli konuşması sonucu Seniha’nın bunalıma girmesi.

⦁ Avrupa merakı olan Seniha’nın bir gün evden çıkıp Avrupa’ya gitmesi ve ailesinin ardından yaşadığı sıkıntılar.
⦁ Servet Bey’in hep hayalinde olan, konaktan ayrılıp, modern Avrupa tarzında bir apartman katına çıkması ve bunun sonucunda Naim Efendi’nin koca konakta yapayalnız kalması
⦁ Seniha’nın Avrupa’dan dönmesi ve ailesinin Faik Bey’le ileri derecedeki münasebeti tüm ayrıntılarıyla öğrenmesi ve ailelerinin onları evlendirmek için vermiş oldukları çaba. Kiralık Konak İncelemesi

⦁ Seniha’dan gelen mektup ve telgraf sonucu da Seniha’nın parasız kalması ve dedesi Naim Efendi’den para istemesi.
⦁ Hakkı Celis’in Seniha’ya küçüklüğünden beri süre gelen aşkının onu gördükten sonra son bulması ve bu aşkın ülkede harp çıktıktan sonra, millet aşkına ve millet sevgisine dönüşmesi.
⦁ Naim Efendinin konağı kiraya vermek istemesi, ve kendisi içinde yaşadığı sıkıntı.
⦁ Seniha’nın Hakkı Celis ile ilk münasebeti ve daha sonra Hakkı Celis’in tekrar cepheye dönmesi.
⦁ Servet beylerde düğün gecesini andıran bir ziyafetin olması ve burada, Hakkı Celisin öldüğünün duyulması ve konuşulanlar. Kiralık Konak roman tahlili

 Kiralık Konak Şahıs Kadrosu

⦁ Naim Efendi
⦁ Torunları Seniha ve Cemil Bey
⦁ Kızı Sakine,
⦁ Damadı Servet Bey,
⦁ Hakkı Celis,
⦁ Faik Bey,
⦁ Madam Kronski,
⦁ Selma Hanım,
⦁ Necib Bey,
⦁ Azmi Bey,
⦁ Kasım Paşa,
⦁ Belkıs Hanım,
⦁ Nuriye ve Neyyire Hanımlar.

Eserde Naim Efendi, torunları Seniha ve Servet Bey, Faik Bey, Hakkı Celis baş kahramanlardır. Diğer kişiler ise dekoratif unsurlar içerisinde okuyucuya sunulmuştur. Kiralık Konak İncelemesi

Naim Efendi

Yaşlı bir Osmanlı bürokratıdır. İstanbul’da büyümüş, babasından kalan serveti ömür boyu korumuş, devletin yüksek mertebelerinde görev yapmasına rağmen servetine hiçbir şey eklememiştir. Oldukça terbiyeli, müşfik ve titiz biridir. Hassas ve kırılgandır. Kumardan nefret eder. Bir Osmanlı bürokratı olmasına rağmen mütasıp bir insan değildir. Romanda artık geçerliliği kalmamış bir takım değerleri temsil etmesine rağmen, romanın en sevimli, hazim ve saygı duyulan bir kişidir.namus ve şerefine düşkündür. Bu konuda da Seniha’yı korumak adına kendi şerefinden fedakarlıklarda bulunur. Ama yine en ağır tokadı Seniha’dan yer. Hakikatte iki Naim Efendi’den söz edilebilir.

Birincisi gözler önünde somut olarak bulunan, erdemli, dürüst, sevgi dolu  Naim Efendi; diğeri ise Yakup Kadri’nin zihninde bulunan, Türkiye tarihinin içinde Tanzimat sonrası sorumluları arasında yer alan bir dönemi temsil eden suçlu ama, soylu bir Naim Efendi bir tipidir. Kiralık Konak İncelemesi

Seniha

Naim Efendi’nin torunu Servet Bey’in kızıdır. 18 yaşındadır. Polonyalı bir kadın tarafından büyütülmüştür. Alafranga hayat hayranı şımarık bir kızdır. Pek çok kişi tarafından beğenilmektedir. Seniha’nın hiç değişmeyen hususiyeti ise alaycılığı ve şuhluğudur. Büyük babasını bunaltıcı bulur. Alafranga bir züppe olan babası Servet Bey’in düşüncelerini bile “iptidai, garip ve sakat” bulur. Seniha, romanda asır sonu olarak tabir edilen kadın tipine benzemeye çalışan bir kişi olarak verilir. Seniha’yı romandaki şu sözlerinden daha fazla tatbik edebiliriz:

“Zira, bu Frenklerin asır sonu diye vasıflandırdıkları bir genç kızdı; asır sonu, yeni bir nevi içtimai örnektir ki harici ve dahili yaşamında hale ve maziye ait her türlü hayattan ve istikbalin henüz hazırlanan cereyanlarına tabidir. Seniha, daima en son çıkan moda gazetelerinin resimlerine benzerdi. Körpe,ince ve çolak vücudu ipek böcekleri gibi daimi bir istihale içindedir. Günün aydınlıklarına göre mütemadiyen rengi değişen, yeşil gözleri gibi, sesinin bestesi, kımıldanışlarının ahengi ve hatta başının şeklide, mütemadiyen değişirdi. İçi de tıpkı dışı gibiydi , tıpkı gözlerinin rengine benzeyen bir ruhu vardı ; kah ihtilaçlı, kederli, bulanık, fena, kah berrak, rakit (durgun) ve ekseriya bir havai fişek kadar şenlikli idi.” Seniha, tantanaya ve debdebeye, iyi kumaşlar, nadide mücevherler düşkündür. Paraya önem vermez.

Romanda iki çeşit Seniha vardır birincisi; başka insanlara benzemeyen, kişiliği kendine özgü olan “birey” Seniha; ikincisi de olumsuz bir örneğe benzemeye çalışan ve dolayısı ile bir tip olan Seniha. Kiralık Konak İncelemesi

Servet Bey

Naim Efendi’nin damadıdır. Duyun-u umumiye müfettişlerindendir. Eserde 45 yaşında alafranga bir züppe olarak karşımıza çıkar. Alafranga bir hayat için sabahtan akşama kadar çalışır, çene patlatır ve Fransızca bilir. Tamamen Avrupa tarzında bir yaşam sürmek ister. Alafrangalık tutkusunda son derece samimidir. Naim Efendi’nin konağında bütün iradesini isteği gibi yürütür. Naim Efendi’ye muhaliftir, onunla münakaşalar eder.onu kırmaktan, kaba ifadeler kullanmaktan çekinmez. Eskiye ait hiçbir şeyi kabul etmez.

Hakkı Celis

Naim Efendi’nin yeğeninin oğlu, Seniha’nın büyük halasının torunudur. Yazdığı şiirlerle bazı genç kızların ilgisini çeker. Bir çok şiiri mecmuada basılmıştır. Çok hassas ve dalgın bir gençtir. Ağır başlı ve mahcup tavırlı birisidir. Hakkı Celis’in tek arzusu Seniha’nın gönlüne girebilmektedir. Bu uğurda yapamayacağı şey yoktur. Romanda kişilik özellikleri ve dünya görüşü değişmektedir. İmparatorluk çökerken o ay ışığında Verlaine’den yaşamın anlamını Clavdev’den şiirler okumakta bulur. Memleket sorunlarına ilgisizdir, ancak Seniha’ya delicesine aşıktır. Ona göre bu dünyada yapılabilecek en iyi şey hayatını Seniha’ya olan aşkına ve şiire adayarak ölmektedir. Kiralık Konak İncelemesi

Hakkı Celis konağın kapısından geçerken “belki de en iyisi bu muhabbet yolunda ölmektir” dedi “bu içindeki şurmeti uzun ve ateşin bir şiir halinde onun önüne dökmek ve ölmek”

Hakkı Celis’in gelişmesi ile birlikte onun için yaşamın anlamı da değişir. Ve Hakkı Celis ölür, ama Seniha için bir şiir yazarak değil vatanı için ölür.

Faik Bey

Naim Efendi’nin torunu, Cemil Bey’in arkadaşıdır. Ayrıca Seniha’nın çay partilerinin vazgeçilmez davetlisidir. Romanın başlarında Seniha’dan ilgi görür. Daha sonra da bu sevgi yerini bir tiksintiye bırakır. Küçük yaşından beri Avrupa’nın muhtelif şehirlerinde dolaşmış, oturmuş olduğu için tavır ve hareketlerinde hiç sahte görülmeyen bir Frenk zarafeti ve kuraklığı vardır.

Mecliste hikayeler anlatmayı, kadınlara üstü kapalı, imalı lafları söylemeyi, dans etmeyi, piyano çalmayı, kısacası batılı bir salon adamının bütün özelliklerini özümsemiştir. Kiralık Konak İncelemesi

Kumar oynamayı sever. Ondaki bu tutku ilerde Seniha’nın gözünden düşmesine sebep olur. Daima lakayt, şakacı ve rint olan Faik Bey, kumarda gayet ciddi ve asabidir. Maneviyattan çok maddiyata önem verir.

Seniha’ya ilgisi geçici bir hevesten ibarettir. Fakat daha sonra aşka dönüşür. Bu aşk evlilikle sonuçlanmaz. Faik Bey terk edilir. Bu olay onun ruhi yapısında bir değişmeye neden olur. Artık uçarı ve çapkın değildir.

Zaman

Vakanın geçtiği tarihler kesin olarak net çizelgelerle okuyucuya sunulmamıştır. Romanın başlarında Naim Efendi’nin şu sözlerinden olayın II. Abdülhamit devrinde yani II. Meşrutiyet devrinde geçtiğini anlamaktayız.

“Çoğu II.Abdülhamit Han devri ricalinden olan bu adamların her biri bir hile ile efendilerinin arabalarına binmiş seyisleri andırıyorlar.” Kiralık Konak İncelemesi

Buda takriben1908 yılına denk gelmektedir. Vakanın anlatma zamanı ise 1922 yılıdır. Ancak bu eserde açık bir şekilde dile getirilmemiştir. II. Meşrutiyet döneminden Kurtuluş Savaşı’nın ilk yıllarına kadar geçen dönemi ele alarak ülkedeki değişmeleri ve yazışmaları gözler önüne sermiştir.

Mekan

Eserde, olaylar genellikle İstanbul çevresinde geçer. Romanın ilk bölümünde mekan Naim Efendi’nin konağıdır. Yemek salonu Naim Efendi’nin odası, Seniha’nın odası çay partilerinin verildiği konağın bahçesi, Büyükada, Şişli, Cihangirdir. Kiralık Konak İncelemesi

İkinci bölümde ise; Seniha’nın Büyükada’daki konağıdır. Yazar, mekan tasvirlerini ayrıntılı olarak yapmış, mekanın adını vermeyerek tasvirlerle yetinmiştir. Tasvirleri çok güçlüdür ve okuyucunun gözünün önünde canlı bir şekilde canlanmasını sağlamıştır.

Seniha’nın Büyükada’daki halası Necibe Hanım’ın köşkü şu şekilde canlı bir tasvirle verilmiştir:
“Köşkü Hristos’ta çamlar içinde gölgeli ve asude bir köşededir.”

Anlatma problemi (Kiralık Konak Dil ve üslup)

Romanın her sayfasında ince bir alay, ironik bir üslup vardır. Yakup Kadri, mizahi yeterince ve ustaca kullanmasını bildiği kadar, Türkçe’yi de ustaca kullanmıştır. Kiralık Konak İncelemesi

Tasvirler mükemmel bir şekilde yapılmış, benzetmeler tasvirlere canlılık vermiştir. Yazarın Seniha’yı anlatırken kullandığı kelimeler, Seniha’nın okuyucunun gözünde canlanmasını sağlamaktadır.

“Körpe,ince, çolak vücudu, ipek böcekleri gibi daima bir istiale ( başkalaşım ) içindedir.
Romanda montaj tekniği ile “Celal Sahir” den birkaç mısra söylemiştir.

“Saçlarım, saçlarımla eğlenme!
Bırak onları nasıl perişansa
Öyle kalsın ve ihtizas-ı mesa…”

Sıkça deyimlere başvurmuştur. Köşeye çekilmek, sapsarı kesilmek, kıpkırmızı kesilmek, küplere binmek, dili tutulmak, taş kesilmek gibi.

Roman, anlaşılır bir sadelikle yani konuşma diliyle yazılmıştır.Sürükleyici bir anlatıma sahiptir.Yabancı kaynaklı sözcükler, büyük ölçüde Arapça ve Fransızca’dan alınmıştır.Fransızca söyleyişler ise, Batı hayranı olan Seniha ve Faik Bey’in ağzından söyleniyor.

“Faik bey gayet alafranga bir kahkaha ile güler:

Avrupa mı?Ah! J’an ai soupe ma chére dedi ve bu genç adam Seniha’yı bu cihetten de harikulade görünüyordu (…)”
“Yazarlar çoğu zaman iç ve dış alemi anlatırken, teşbihlere başvurular. Zola’nın eserlerinde hakim olan fikir “ insanın hayvanlığı” düşüncesi ile yapılan teşbihlerdir.” Bu teşbihlerde yazar genellikle kadınları kediye erkekleri de köpeğe benzetiyor.

“Büyükbabasının etrafında her an üstüne atılmaya müheyya (hazır) bir yabani kedi gibi kabararak, homurdanarak dolaşıyordu.”

“Bu gözlerin gittikçe koyulaşan rengi altında, yırtıcı kuşların bakışındaki vahşi huşuneti seziliyordu.”
Yakup Kadri’nin gözünü en fazla okşayan şey, renktir. Renkler içinde özellikle kırmızı renktir. Kırmızı rengin çeşitlerini hemen hemen her nüshasını, onun tasvirlerinde görürüz.

“Sekine hanım kıpkırmızı kesildi”

Yazar romandaki şahıslardan “Hakkı Celis” e kırmızı rengi çok sevdiğini söyletir:

“Yere yumuşak, kadifemsi, bir kırmızı halı döşenmişti, mobilyanın rengi bu halının biraz daha koyusuydu” (…)
“ Oh, ne güzel bir odanız var” dedi; “bu rengi pek severim; zannederim ki, zamanın meşhur maşukaları hep bu renkte giyinirlerdi. İspanya’yı bu renkte tasavvur ederim; bu renk bana çok ateşin, hummalı, zorlu, mehib ve müthiş şeyleri hatırlatır. Barres’in cümleleri, d’Annunzio’nun mısraları, boğa güreşleri, Don Joze’nin macerası. İşte hatırıma böyle şeyler gelir.” Kiralık Konak İncelemesi

Yakup Kadri, Latin ve Yunan mitolojisine ve antikaya ait teşbihler yapmayı, şahıslarını, dünya edebiyatının meşhur tiplerine benzetmeyi sever.

“Siz, sevgiyi destanlarda, çoban muaşakası masallarında Romeo ve Juliette’te olduğu gibi anılıyorsunuz.”
Yakup Kadri, korkuya da önem verir.

“(…)Bunun içinde birer kekik ve mercanköşk gibi baharatlı nebatlardan bir şey var; fakat mutlaka bir cadı, bütün bu nebatları kaynattığı imbiğe, fevkattabiiye (doğa üstü) bir şey kattı. Belki bir şeytanın terinden veya bir cinin tükürüğünden birkaç damla karıştı.”

Tasavvuf terimler de kullanılmıştır.

“Naim Efendi, damadının hışmından kurtulmak için odasının içinde tariki dünya (dünyayı terk eden, dünyadan elini eteğini çekmiş) bir dervişe dönmüştü.”

Yakup Kadri de Flaubert gibi fikirlerini imajlarla ifade eder. Kullandığı mizahlar teşbihlerle yapılmayıp fikirlerden meydana gelmiştir.Fikir mücerret bir halde, belirsiz olarak doğuyor, sonra imaja dönüyor.

“Seniha ruhu kederli, bulanık ve fena, kah berrak, rakıt ve ekseriye bir havai fişek gibi şenlikli idi.”(s.27)
Yakup Kadri, Chateubrland’dan gelen ve Flaubert’in çok kullandığı bir tarz olan gördüğümüz bir manzara ile ruh halini mukayese etmek veya ince hisleri, kendilerine fiziki bir görünüş vererek imajlarını hazırlar.

“Seniha: “Bu kuytu ve çukur bahçe benim mezarım;” dedi, “bu rutubetli topraklara bu yıkık setlerin altına, bu yosunlu havuzun suları içinde ne arzular, ne emeller, ne huylalar gördüm! Bahçeden nefretle başını çevirdi”(…)

Kiralık Konak Yapı

Roman, giriş, gelişme ve sonuç bölümünden oluşmaktadır. İlk bölümde Naim Efendi’nin ailesini ve çevresini tanıtmıştır. İkinci bölüm yani gelişme bölümü, Seniha’nın her pazartesi vermiş olduğu çay partilerini, düzenlediği bölümdür. Son bölüm olan sonuç bölümü ise; Hakkı Celis’in yazar tarafından daha ön plana çıkarıldığı bölümdür. Naim Efendi bu bölümde artık konakla özdeşleşir. Her ikisi de kaybolup giden bir devrin sembolü olurlar. Sonuç bölümü Hakkı Celis’in Çanakkale cephesine gönderilmesiyle başlar ve onun ölümüyle biter. Kiralık Konak İncelemesi

“Roman karşıtlıklar üzerine kurulmuştur. Olayların ve kişilerin geliştirilmesinde çatışma olgusundan yararlanılmıştır. Kiralık Konak’ta, birbirlerini devamı niteliğinde bir konakta yaşayan üç nesilden oluşan bir ailede, nesiller arası çatışmaların üzerinde durulmuş olup, bunlardan Naim Efendi birinci nesil, kızı Sakine Hanım ve damat Servet Bey ikinci nesil, torunu Cemil ve Seniha da son nesildir.

Naim Efendi, Servet Bey ve Seniha’nın değerli buldukları şeyler arasındaki ayrım, bazı çatışmalara neden olur. Değişen nesillerin arasında ortak değerlerin bulunmaması ve batılılaşmanın yalnızca yozlaşmak şeklinde dile getirilmesi, cemiyet hayatı için bir düşüş olmuştur. Düşüşün simgesi olan Naim Efendi Konağı sakinleri arasında; şımarıklık ve zübbelik olarak bilinen, çağdaşlık; aşk ve evlilik dışı ilişkiler, sosyal hayat anlayışı çatışmalar meydana getirmiştir.

Aşk ve evlilik konusunda; Seniha büyüklerinden farklı düşünmektedir. O da babası gibi eski adetleri reddeder. Bu konudaki ilk çatışma budur. Seniha ile Naim Efendi arasında, Naim Efendi ile Faik Bey arasında bu konuyla ilgili bir çatışma mevcuttur. Naim Efendi eski usulle evliliğin daha kalıcı olacağını, severek evlenen gençlerin belli bir süre sonra bir takım şeylerden sıkılıp, birbirlerinden uzaklaşacağının kanısındadır. Kiralık Konak İncelemesi

Faik Bey ise çok uçarı, kız düşkünü bir insandır. Kadınlarla gönül eğlendirmeyi seven hatta, biriyle beraber iken hatta onun haricinde aynı anda üç kişiyi idare edebilen bir kişi idi. Zamane gençlerindendi ve kumara düşkündü. Seniha ve Faik Beye göre evlilik, bir kalp meselesi olmaktan ziyade hesap ve akıl meselesidir. Buda doğrudan doğruya paraya dayanırdı. İkisi de ellerinde para olmadığı için, şimdiki sevişmelerini evlenerek didişmeye çevirmek istemezler.

Naim Efendi ile Servet Bey arasında hayattaki idealleri ve yaşam tarzı ve hayattan beklentileri gibi hususiyetlerde çatışma vardır. Servet Bey modern ve gösterişli apartmanlarda yaşama meraklısıdır. Naim Efendi ise konak hayatına tutkundur.

“Yakup Kadri, romanda iç monologa yer vermez. Olayları ve konuşmaları olduğu gibi anlatır. Özellikle ikinci bölümden sonra, Hakkı Celis üzerine yönelir ve olaylar kişiler, onun ağzından anlatır ve eleştirir.” Kiralık Konak İncelemesi

Kiralık Konak Tema

Toplumda meydana gelen toplumsal gelişmelerin, aile hayatı olduğu kadar nesiller arasında ilişkileri de olumsuz yönde etkilemesi. Kiralık Konak Konusu

Eserdeki yardımcı fikirlerde şunlardır:
⦁ İnsanların kumar gibi kötü alışkanlıkların, hayatındaki maddi ve manevi bütün değerleri elinden alması.
⦁ Özenti gibi, insanların kişiliğini olumsuz yönde etkileyen, kişileri yanlış yönlere sevk etmesi ve bunun sonucunda yaşanan manevi çöküntü.